Op de barricades voor vakantiedagen

Geplaatst op 17 mei 2019

Wettelijk gezien hebben alle mensen in reguliere loondienst recht op vakantiegeld. Meestal ontvang je in mei of juni 8% van je bruto jaarloon uitgekeerd naast je normale loon. Wij kijken hier niet meer van op, maar dit is niet altijd zo geweest. Sterker nog, onze voorouders gingen de barricades op voor de luxe die we nu als normaal beschouwen. Een terugblik.

Rond 1900 kregen enkele vakbonden het voor elkaar dat werknemers vrije dagen kregen. Al was dit onbetaald verlof. Het idee achter deze vrije dagen was dat werknemers konden ontspannen, om vervolgens fris en fruitig het werk weer op te pakken. In de praktijk ging het anders. Men zocht die dagen ander werk om toch inkomen te hebben. Reden voor de vakbonden om verder actie te voeren.

Van vakantiedagen tot vakantiegeld
Pas in de jaren ‘20 werd betaald verlof geïntroduceerd. Het ging toen wel om dagen in plaats van weken. Ook wisselde het per beroepsgroep hoeveel vrije dagen je kreeg. Eind jaren ‘30 had 80% van de mensen recht op enkele vakantiedagen. Extra geld voor vakantie (vakantiegeld) werd pas in 1968 verplicht gesteld. Deze regeling kwam er niet zonder slag of stoot. Er waren rellen en stakingen nodig om werkgevers zo ver te krijgen.

Soorten vakantiedagen en verplicht vakantie nemen
Het recht op rust en ontspanning heeft de overheid verwerkt in regels rond vakantiedagen en geld. In Nederland kennen we twee soorten vakantiedagen:

Wettelijk aantal vakantiedagen: Dit is het aantal uur dat je per week werkt keer 4. Bij een werkweek van 40 uur heb je dus 160 uur vakantie, dit is ongeveer 4 weken. Voor het aantal wettelijke vakantiedagen gelden de volgende regels:

Ze mogen niet uitbetaald worden en moeten verplicht worden opgenomen
Ze hebben een looptijd van een half jaar nadat je ze hebt opgebouwd
Ze worden bij ziekte of ander verlof niet ingekort
Ze moeten later opgenomen worden bij ziekte gedurende de vakantie
Ze worden meegenomen naar je volgende werkgever

Bovenwettelijke vakantiedagen: Deze vakantiedagen krijg je bovenop de wettelijke. Deze bovenwettelijke vakantiedagen zijn opgenomen in de CAO of in je contract. Voor dit soort vakantiedagen geldt het volgende:

Ze kunnen worden uitbetaald als dat in de overeenkomst of CAO staat
Ze hebben een looptijd van 5 jaar. Al kan dit per CAO of overeenkomst verschillen. De CAO of overeenkomst kan ook bepalen hoeveel dagen je maximaal per jaar op mag nemen.
Ze mogen later worden opgenomen worden bij ziekte gedurende die vakantie
Ze worden niet meegenomen naar je volgende werkgever. Eventueel kunnen ze wel uitbetaald worden.

Vakantiegeld gebruiken voor andere doeleinden
Uit ‘vakantiegeld-enquête 2018’ van het Nibud blijkt dat slechts 46 procent het vakantiegeld daadwerkelijk uitgeeft aan vakantie. Een deel (36%) geeft aan met dit geld te sparen. Daarnaast heeft een deel het geld nodig voor belasting- of hypotheeklasten. Ook voor uitstapjes en bijvoorbeeld het vervangen van de wasmachine zijn de extra inkomsten welkom.

Vrije dagen en vakantiegeld is voor ons een bekend fenomeen. Een eeuw geleden was dit wel anders. Geniet van het verworven goed in de komende vakantieperiode, of je nu op reis gaat of niet.